انواع جمله / ساخت جمله / قواعد حذف فعل

انواع جمله:جمله ها درزبان فارسی از نظر مفهوم وپیام با یکدیگر فرق دارند که البتّه مهمترین آن ها عبارتند از:

1- جمله خبری

2- جمله امری

3=جمله پرسشی

4- جمله تعجبی یا عاطفی

جمله خبری:در این گونه جمله ها از وقوع کاری یا پذیرفتن حالتی خبر می دهیم.در پایان جمله خبری از نقطه استفاده می کنیم.

اسفندیار نیرومند است.

جمله ی امری جمله ای است که در آن انجام دادن یا ندادن کاری و پذیرفت یا عدم پذیرفتن حالتی را طلب می کند.در پایان باید نقطه بگذاریم.

برای برادرت غذا بیاور.(امر)

نکته: اگردر جمله ای دستور به عدم انجام کاری باشد( فعل نهی) باز هم آن جمله را باید جمله امری به حساب آورد.

این گـُل را نچین( نهی)

جمله پرسشی: در این نوع جمله ها، درباره ی کاری یا موضوعی پرسشی به عمل می آید در پایان جمله ی پرسشی علامت (؟) می گذاریم.

آیا دیروز به کتابخانه رفته بودی؟

جمله ی تعجّبی یا عاطفی: در این نوع از جمله ها، یکی از عواطف انسانی خود را قبیل (تعجّب،خشنودی،تاسف، آرزو،خشم ودعا)بیان می کنیم.در پایان جمله های تعجّبی یا عاطفی از علامت(!)استفاده می کنیم.

چه گل قشنگی!

ساخت جمله

1) جمله ی ساده: جمله ای است که یک فعل دارد.

فردوسی شاعر معروف است.

2) جمله ی مرکّب: جمله ای است که بیش از یک فعل دارد.عبارت ها در جمله های مرکّب به وسیله ی کلمه های ربط به هم می پیوندند و جمله های مرکّب می سازند. 

می ترسم که در امتحان قبول نشوم.

قواعد حذف فعل

1) حذف به قرینه ی لفظی:نویسنده یا گوینده برای جلوگیری از تکرار ، می تواند گاهی فعل را حذف کند. اگر حذف فعل به خاطر جلوگیری از تکرار باشد، آن را حذف به قرینه ی لفطی می گویند.مانند:

کلاس ها پر شدند و دانشگاه ها به دنبالش.

(یعنی: کلاس ها پر شدند و دانشگاه ها به دنبالش پر شدند.

2) حذف به قرینه ی معنوی : اگر شنونده یا خواننده از روی معنی جمله بفهمد که فعل حذف شده است، آن را حذف به قرینه ی معنوی می گویند. مانند:

از آن ها چه خبر؟

(یعنی از آن ها چه خبر داری؟)