کاربرد و خلاصه 37 روش تدریس
دوشنبه, ۳ شهریور ۱۳۹۳، ۰۹:۰۲ ب.ظ
کاربرد و خلاصه 37 روش تدریس
هر کدام از روش تدریس ها می تواند توانایی های خاصی را در دانش آموزان تقویت کند.حال به طور خلاصه برخی از فواید کاربرد هر کدام از روش های تدریس مختلف در جدول زیر ارائه می گردد.هدف از نوشتن این مطلب این است که همکاران به طور اجمالی یادآوری از انواع الگوهای تدریس داشته و در طول سال تحصیلی به هر درسی برای تدریس کردن رسیدند در نظر داشته باشند که از چه الگوهایی می توان برای ارایه به فراگیران استفاده نمود و یا بهترین الگو مناسب کدامین درس می باشد و در جدولی می توان الگوی مناسب هر درسی را لیست نمود.
کاربرد یا فواید |
روش تدریس |
ردیف |
|
1-روش اطلاعات توسط دانش آموزان جمع آوری و ارائه می گردد.2-مشخص کند که دانش آموزان تا چه اندازه می دانند3- روش یک موقعیت فعال برای یادگیری به وجود می آورد4- برای کلیه دروس وسنین مختلف کاربرددارد |
روش کنفــرانس ( گــرد هم آیی ): |
1 |
|
1-, روش حلقه یا مجلس است2- شاگرد , معلم گردد و از این طریق تجارب تازه و ارزشمندی به دست آورد3- در صورت فقدان معلمان متخصص، می توان ازدانش آموزانی که مهارت های خاصی را آموخته اند، استفاده کرد. |
روش شاگــــرد ـ استــــادی |
2 |
|
1-همه ی حواس به کار گرفته می شود2-مهارت ها درک می شود3-ارتباط موثری برقرار می شود4-مهات ها و مطالب از یک موقعیت به موقعیت دیگر تعمیم داده می شود. |
روش چند حســـی ( مختلط ) |
3 |
|
1-توانایی حل مسئله را به دانش آموز یاد می دهد2آموزش در بستر پژوهش انجام می شود-3یادگیری در دانش آموزان اصیل و عمیق و پایدار است.4- منجر به بارش یا طوفان فکری می شود5-دانش آموز تمام افکار و اندیشه های خود را به کار می گیرد.6-منجر به تقویت زمینه های بالقوه خلاقیت می شود. |
روش حل مسئله |
4 |
|
1-قدرت مدیریت ،برنامه ریزی و خود کنترلی دانش آموزان ارتقاء می بخشد.2-دانش آموز می تواند موضوع را با توجه به علاقه شخصی انتخاب نماید.3-دانش آموزان یاد می گیرند که چگونه به طور منظم و مرحله ای کاری را درس انجام دهند4- باعث تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان می شود.5- روش باعث تقویت همکاری, احساس مسئولیت, انضباط کاری صبر و تحمل در انجام امور و تحمل عقاید دیگران و مهارتهای اساسی پژوهش در دانش آموزان می شود. |
روش پروژه ای |
5 |
|
1- شیوه ای است یک سویه, برای انتقال اطلاعات می باشد.2- معمولاً فراگیر در آن نقش غیر فعالی دارد. |
شیوه سخنرانی |
6 |
|
1- کاربرد این شیوه تنها نشان می دهد که دانش آموز مطالب مورد نظر را بیاد سپرده است.2- گاهی هدف معلم اساساً این است که فراگیرموضوع بخاطر سپرده را برای درک مفهوم خاصی بکار برد. |
شیوه بازگویی |
7 |
|
1-فراگیر را به تفکر در باره مفهومی جدید یا بیان مطالبی فرا گرفته شده تشویق می کند.برای مرور کردن مطالبی که قبلاً تدریس شده اند مفید باشد3- یا وسیله خوبی برای ارزشیابی میزان درک فراگیر از مفهوم مورد نظر باشد. |
شیوه پرسش وپاسخ |
8 |
|
بوسیله تمرین, فراگیر را به تکرار مطلب یا کاربرد آن تشویق می کند تا فراگیر در موضوع مورد نظر تبحر لازم را کسب کند. |
شیوه تمرینی |
9 |
|
دانش آموزان فعالانه در یادگیری شرکت می کنند و مفهوم مورد نظر را از یکدیگر می آموزند.2- موقعی که معلم می خواهد مفهوم جدیدی را به شکلی واحد به فراگیران بیاموزد.(معلم بحث را جهت می دهد)3-وقتی معلم بخواهد ذهن دانش آموز را به تکاپو وجستجو وادارد فقط فراگیر راه حل را پیشنهاد می کند.(معلم نظر خود را تحمیل نمی کند) |
شیوه بحثی |
10 |
|
1-اگر معلم نتواند برای فهماندن مطلب درسی آزمایش انجام دهد از وسائل و اشیاء گوناگون استفاده می شود.2-شیوه خوبی برای روشن تر کردن مفهموم برای فراگیران می باشد. |
شیوه نمایشی |
11 |
|
1- فراگیران با به کار بردن وسایل و مواد بخصوصی در باره مفهومی خاص عملاً تجربه کسب می کنند.2- آزمایش, گاهی به منظور آشنا کردن دانش آموزان با جنبه های عملی یک مفهوم, مورد استفاده قرار می گیرد.3- معلم دستور عمل انجام آزمایش را در اختیار فراگیران می گذارد و انتظار دارد که دانش آموزان با استفاده از دستور کار سرانجام به نتیجه یکسانی برسند.3- آزمایش به منظور فراهم آوردن محیطی مناسب برای حل مسئله تلقی می شود. در اینصورت معلم جهت کلی فعالیت را مشخص می کند و فراگیران را بر آن می دارد تا در اجرای آزمایش به طور مستقل تصمیم گیری و نتیجه گیری کنند. |
شیوه آزمایشیروش اجرا کردن یا یادگیری بوسیله عمل(برای علوم تجربی بویژه فیزیک) |
12 |
|
1-به فراگیران امکان می دهد که از طریق مشاهده طبیعت, وقایع, فعالیت ها, اشیاء و مردم تجزیه علمی بدست آورند.2-فراگیران با مشاهده واقعیتها می توانند مفاهیمی را که در در کلاس مورد بحث قرار دهند و بهتر در ذهن خود بپرورانند.3-معلم می تواندکنجکاوی فراگیران را درباره موضوعی خاص بر انگیزاند |
شیوه گردش علمی |
13 |
|
1-وقتی که معلم می خواهد یک موضوع اجتماعی را تدریس کند. برای بر انگیختن کنجکاوی دانش آموزان و تشویق آنها بسیار موثر است.منابع:بحث رادیویی/نمودار/تلویزیون/ضبط وپخش صوت/نقشه |
استفاده از منابع دیداری و شنیداری |
14 |
|
این الگو برای کمک به دانش آموزان در بررسی مسایل اجتماعی از قبل عدالت , برابری, فقر, قدرت, تقویت رشد عمومی و اجتماعی آنها برای توجیه و حل اینگونه مسایل به شیوه مذاکره است2- در این الگو معلم آغازگر, کنترل کننده جو برای ایجاد یک فضای مثبت کاری و عقلی, باز و پویا است.3- به فراگیران تفهیم می کند که یکدیگر را مستقیم ارزیابی ننمایند, و به عقاید و نظرات همدیگر احترام بگذارند4- باعث تقویت روحیه همدلی, قضاوت منطقی در خصوص مسائل اجتماعی تحلیل مناسب مسائل روز و تقویت کار دسته جمعی در دانش آموزان می شود. |
الگــــوی کاوشگری به شیوه حقوقی(برای دوره های دبیرستان و دانشگاه) |
15 |
|
2-معلم حامی فراگیراست و یک فضای مثبت ایجاد می کند تا آنها به اصلاح رفتار خود بپردازند.3- در نهایت دانش آموزان را قادر به توصیف, توضیح, پیش بینی, کنترل و تغییر رفتار خود می نماید |
الگــــوی آموختن کنترل خود(در سنین مختلف و همه ی دوره ها) |
16 |
|
2-فراگیر را را قادر به تحلیل رفتار, ارزشهای فردی, همدلی, حل مسائل میان فردی ,نقش ارزشها در مسائل اجتماعی و آسودگی در ابراز عقاید نماید3- باعث افزایش فهم دانش آموزان در بهبود و گسترش ارزشهای اجتماعی می شود. |
الگــــــــوی ایفای نقش |
17 |
|
1-مرحله ارایه درس کوتاه:مبانی نظری توسط مدرس تبیین وتحلیل می شود.مرحله فعالیت و کار: به گروههای کوچک 2 الی 3 نفره یا انفرادی تقسیم و بر روی موضوعات تعیین شده فعالیت می نمایند.مرحله مشارکت:گروه های قبلی دور هم جمع می شوند, که به بحث و بررسی جمع بندی موضوعات تعیین شده می پردازد.در اجرای کلاس کارگاه آموزش باید از روش مهارت آموزی (ابتدا و انتهای فعالیت کاملاً مشخص شده است) سود جست |
روش کارگاهـــی |
18 |
|
4- مراحل الگوی تدریس دریافت مفهوم به شرح زیر است:
|
الگوی دریافت مفهوم |
19 |
|
2-معلم آغازگر فعالیت است. جو همکاری و دوستانه بین معلم و شاگردان وجود دارد. تماس یکایک دانش آموزان برای دسترسی به اطلاعات فراهم نماید3-منجر به افزایش آگاهی فردی و رشد خود کنترلی دانش آموزان می گردد.مــــراحل تدریس الگوی تفکر استقرایــــی عبارتند از:
|
الگوی تفکر استقرایی(در همه ی سطوح تحصیلی کاربرد دارد) |
20 |
|
3- منجر به یادگیری و تقویت مهارتهای جریان علمی, کاوشگری خلاق, تقویت روح خلاقیت, استقلال در یاد گیری, تحمل ابهام و موقتی بودن دانش در دانش آموزان می شود.مـــراحل تدریس الگــو عبارت است از :
|
الگوی آموزش کاوشگری |
21 |
|
مـــراحل پیش سازمان دهنده:
|
الگوی پیش سازمان دهنده(برای کلیه سطوح تحصیلی مناسب است) |
22 |
|
3- معلم شاگردان را در تعیین موضوعها, جهتها و تصویرهای کلیدی یاری می کند.
مراحل تدریس این الگو عبارت است از:
|
الگوی یادسپاری(در تمام مراحل و سنین کاربرد دارد) |
23 |
|
1-باعث سازگاری و متناسب نمودن آموزش با مراحل رشد فراگیران میشود.2- کاوشگری در جوی اجتماعی و عقلی آزاد همراه است.3- منجر به تقویت جنبه های انتخابی رشد شناختی و جنبه های عاطفی و اجتماعی در دانش آموزان می شود.مـراحل تدریس الگو عبارتند از:
|
الگوی رشد عقلی |
24 |
|
مـراحل این الگو عبارتند از:
|
الگوی کاوشگری علمی |
25 |
|
مراحل تدریس این الگو عبارتند از:
|
الگوی تدریس غیر مستقیم |
26 |
|
مراحل تدریس الگو عبارتنداز:www.zibaweb.com
|
الگـــوی بدایع پــــردازی ( افـــزایش تفکــــر خلاق ) |
27 |
|
مــــراحل این الگو عبارتند از :
|
الگــــوی آگاهی یابی |
28 |
|
مــــراحل الگو عبارتند از:
|
الگـــــوی دیــــدار در کــــلاس درس |
29 |
|
|
الگــــوی پــــژوهش گـــروهی ( تفحص گــــروهی )در همه ی سنین و سطوح تحصیلی |
30 |
|
2-معلم نقش مشاور و فراگیر را حمایت می کند.
برای کلیه دروس به ویژه علوم دقیق است. |
الگــــوی آمـوزش آزمایشگاهـی.در تمام دوره های تحصیلی و سنین مختلف کاربرد دارد. |
31 |
|
|
الگـــوی کاوشگـری علـوم اجتماعـی(تمام سنین ودوره ها وبه ویژه درس علوم اجتماعی |
32 |
|
|
الگـــوی یادگیـری در حد تسلط آمـوزش مستقیـم
|
32 |
|
به دوصورت انجام می گیرد1- الگوی نظریه و عمل: مانند یک مهارت ریاضی که در آن مهارت با نشان دادن ممارست, باز خورد و نظارت در هم می آمیزد تا دانش آموز بر آن مهارت تسلط یابد۲- شبیه سازی که از توصیف موقعیت های زندگی ایجاد می شود: مثال :معلم در درس جغرافیا, کره زمین است و یا از مولاژ استفاده می کندمعلم نقش هادی و راهنما را دارددر نهایت باعث افزایش مفاهیم و مهارتهای آگاهی درباره سیستمهای اجتماعی, همدردی, آگاهی از تنش تغییر و احساس اثر بخشی در دانش آموزان می شود |
الگـــوی آمــــوزش برای رشد مفهــــوم و مهـــارت(همه سنین و سطوح تحصیلی) |
33 |
|
تا این قسمت از مطالب را از سایت http://www.m-abtahy.com/ravesh2.htmاستفاده نمودم | |||
الگوهای دانش آموزمحور(ادغام روش ها) |
|||
تجربه دوبخش:ا-عملی2-مشاهدهگفت و گو دوبخش:1-گفت وگوی درونی 2-گفت و گو با سایر دانش آموزانگفت وگوی درونی: از این روش موجب می شود تا دانش آموز از موضع یک شنونده مطلق بیرون بیاید و فعالانه فکر کند.گفت وگو با دیگر دانش آموزان: به صورت کنفرانس دادن دانش آموزان یا در کلاس کتابی را با صدای بلند خواندن استفاده می شود.تنوع ایجاد می کند ولی چندان کارآمد نیست.مشاهده: دانش آموزان موضوع درس را به صورت دیداری یا شنیداری فرا می گیرند.منابع آن استفاده از آزمایشگاه ، دیدن فیلم ، گوش دادن به نوار یا CDهای صوتی، رفتن به اردوهای علمی و بازدید از موزه های مختلف در این دسته قرار می گیرند.تجربه عملی: دانش آموز خود وارد عمل می شود و دست به انجام فعالیت های مختلف می زند.( کارهای هنری ، نمایش دادن و بازی های نقش آفرینی) |
الگوی تجربه و گفت وگو |
34 |
|
در استفاده از الگوی تجربه و گفت وگو، هدف ایجاد تعامل و تعادل بین این دو است. در حقیقت تجربه و گفت وگو از یکدیگر جدا نیستند و پیشرفت در هر یک از آنها موجب توسعه دیگری می شود. تجربه موجب می شود تا دانش آموزان از زوایای مختلف موضوع درسی را بررسی کنند و افکار و عقاید خود در آن زمینه را به سطح بالاتری ارتقا دهند که بازتاب آن در گفت وگو دیده می شود. گفت وگو نیز موجب درک بهتر تجربه دستیابی به معانی و مفاهیم وسیع تری از مشاهدات و آزمایش ها می شود |
یادگیری استدلالی |
35 |
|
مطلب شماره 34 و35 از غزاله مرعشی گرفته شده |
|||
هدف آموزش : پدیدآوری زمینه مناسب یادگیری و کمک به فراگیر در روند آموزش.مراحل روش تدریس رویدادی:1.جلب توجه: آنچه در این مرحله مهم است این است که از علاقه بچه ها وارد شویم.بتوانیم در آنها تحریکی ایجاد کنیم.این مرحله از تدریس حائز اهمیت است. قواعد خاصی ندارد و بستگی به هنر معلمی دارد.2.بیان هدف به یادگیرنده:بلافاصله پس از جلب توجه اهداف درس رابیان میکنیم تا ذهن بچه ها منحرف نشود.3تحریک فراگرفته های پیشین: موادی هستند که عملکرد یادگیرنده را شکل میدهند تا تغییری دررفتارش پدید آید. ارتباط برقرار میکنند بین درس جدید و گذشته. می تواند شامل :تصاویر رنگی متنوع، نوشته ها و حروف پررنگ و....فراهم آوری راهنمایی لازم برای یادگیری:در این مرحله تلاش میشود بچه ها را به نحوی هدایت کنیم که به ویژگی موادی که برای یادگیری در نظر گرفته شده اند پی ببرند. مثال:اگر قرار است در درسی تفاوت مواد را دریابند در این مرحله به ویژگی های متمایز کننده مواد دست یابند.5.فراخوانی عملکرد:عملکرد دانش آموز را مشاهده میکنیم یعنی تلاش میکنیم دانش آموز را برای پاسخدهی آماده کنیم.6.تدارک بازخورد درباره درستی عملکرد:به یادگیرنده بازخورمیدهیم.بازخوردی مناسب و بر طبق عملکرد دانش آموز7. سنجش عملکرد: کارکرد دانش آموز سنجیده میشود8.بهبود یادداری و انتقال:دانش اموزبه محیط زندگی و اطراف انتقال میدهد به زبان دیگر کاربرد در زندگی است. |
روش تدریس رویدادی |
36 |
|
مطلب شماره36 از سایتwww.zibaweb.com/tadris2.htmگرفته شده |
|||
1-کمک به پیشرفت تحصیلی2-کمک به تقویت مهارت های اجتماعی3-افزایش حس اعتماد به نفس4- روش مورد علاقه بچه هامناسب برای دروس:دروسی که حالت موضوعی دارند یا نظری هستند.دروسی که نیاز به حل مساله و پاسخ های خلاقانه دارند.زمانی که راهبردهای سطح بالای استدلال طلب می شود.زمانی که رشد اجتماعی دانش آموزان مد نظر است.زمانی که مفاهیم درسی التزامی است و اهداف یادگیری مهم تلقی می شود.چگونگی این روش:1-تعامل دانش آموز – مواد آموزشی:مواد اموزشی در اختیار گروه یا موادآموزشی دراختیار فرد و سپس توضیح به گروه2-تعامل دانش آموز- دانش آموز: همکاری گروهی / پشتیبانی/تعامل/عهده گرفتن مسئولیت یادگیری یکدیگروظایف معلم در این روش:تعیین اهداف آموزشی ویژه:1-اهداف مهارت های همکاریتصمیم درباره اندازه گروه :2 تا 6 نفرقرار دادن دانش آموزان در گروهها : 1- گروه نامتجانس2- دانش آموز بی میل در کنار علاقمند 3- محدود کردن امکان تعویض توسط دانش آموز 4- برهم نزدن گروه های یادگیری به مدت طولانیآماده سازی کلاس درس: نشستن به صورت دایره وارتعیین نقش های دانش آموزان:تعیین نقش بر حسب کاری که انجام می دهند.توضیح درباره ی تکالیف درسی:1- شرح دقیق کار گروه2- توضیح هدف درس و ارتباط با آموخته های پیشین 3- تعریف مفاهیم مربوطه4- پرسیدن سوال برای اطمینان از درک تکلیف ارائه شدهایجاد همیاری بین گروهی: نشان دادن کارهای گروهها به همدیگر،الگوپذیری و..شرح معیار موفقیت:ارزشیابی ملاکیتعیین رفتارهای مطلوب:گوشزد کردن رفتارهای برازنده همیاری و بیان انتظاراتخلاصه کردن درس:در پایان هر درس توسط دانش آموز یا معلمارزشیابی کیفیت و کمیت کار دانش آموزان: با هر ابزار اندازه گیری،ارزشیابی ملاکی است.مراحل: 1) بیان هدف:بیان هدف درس بصورت دقیق و مشخص2)سازماندهی آرایش کلاس:نشستن به صورت دایره3)ارائه موادآموزشی:در اختیار قرار دادنمواد آموزشیذ،مشاهده آنها،جواب دادن به سوالات و افزایش رغبت به همیاری در آنها4)نتیجه گیری و ارزشیابی:انجام یک نمونه تمرین،ارائه توضیح یا پرسیدن سوال، جواب سوالها باید روشن کند به هدف رسیده ایم یا نه؟ |
یادگیری از طریق همیاری |
37 |
|